پترولوژی و ژئوشیمی کمپلکس دگرگونی منطقه دندی، شرق تکاب

منطقه مورد مطالعه در جنوب¬شرق دندی (شرق تکاب) واقع شده¬است که بخشی از پهنه سنندج- سیرجان محسوب می¬شود. سنگ¬های دگرگونی منطقه عمدتاً متشکل از متابازیت¬ می¬باشند. این سنگها در شرایط رخساره¬ شیست ¬سبز و آمفیبولیت دگرگون شده اند. متابازیت¬های رخساره شیست¬ سبز، شامل انواع فولیاسیون دار (شیست سبز) و بدون فولیاسیون (گرین استون) می¬باشند. آمفیبولیت¬ها نیز به صورت توده ای و فولیاسیون دار هستند. آمفیبول (هورنبلند و اکتینولیت) و فلدسپار کانی¬های سنگ¬ساز می باشند و کلریت، اپیدوت، اسفن، کوارتز و کانی¬های اپک (ایلمنیت) از کانی های فرعی هستند. بیوتیتی شدن آمفیبول¬ها، تبدیل بخشی ایلمنیت به اسفن، وجود کلریت و اپیدوت رگه¬ای و تبدیل هورنبلند به اکتینولیت، از شواهد دگرگونی برگشتی هستند. ریزساختارهای موجود در این متابازیت¬ها، عمدتاً از نوع دگرشکلی دمابالا است. در برخی از نمونه¬ها، شواهد دگرشکلی دماپایین نیز مشاهده می¬شود. در نمودار متمایز کننده منشأ ماگمایی از رسوبی، پروتولیت متابازیتهای منطقه جنوب شرق دندی از منشأ آذرین نشأت گرفته اند. سری ماگمایی پروتولیت متابازیت های مورد مطالعه تولئیتی می باشد. تهی-شدگی از عناصری همچون nb، zr، ti و p و غنی¬شدگی در u و pb در نمودارهای عنکبوتی بیانگر ژنز مرتبط با فرورانش سنگ¬مادر متابازیت¬های مورد مطالعه است. با توجه به نمودارهای متمایز کننده جایگاه تکتونیکی نیز، پروتولیت این سنگ¬ها در کمان¬ ماگمایی بوجود آمده اند. به نظر می¬رسد که ماگمای والد تمام نمونه¬های متابازیت هم¬منشأ بوده¬اند و از یک گوشته لیتوسفری با ترکیب اسپینل¬لرزولیت تولید شده¬اند. ادغام نهایی گندوانا بین 570 تا 500 ملیون سال پیش روی داده است. وقوع ماگماتیسم حجیم مرتبط با فرورانش پروتوتتیس، در پی¬سنگ، از هیمالیا تا ایران، ترکیه و یونان، شاهدی برای تشکیل حاشیه فعال نوع آندی در تمام طول حاشیه شمالی ابرقاره گندوانا است. واحدهای پی¬سنگی پروتروزوئیک بالایی- کامبرین ایران عموماً به عنوان قطعات منفک این حاشیه فعال که از شمال¬غربی آفریقا تا هند کشیده شده¬اند، تفسیر می¬شوند. بنابراین، از آنجایی که شاخص¬های ژئوشیمیایی، تشکیل متابازیت¬های مطالعه¬شده را در کمان-آتشفشانی تأیید می¬کنند، احتمالاً سنگ¬مادر متابازیت¬های مورد مطالعه ارائه کننده محصولات مافیک کمان ماگمایی ناشی از فرورانش پروتوتتیس هستند که دگرگونی حاشیه فعال قاره¬ای را متحمل شده اند.